Çok yüksek sayı ortalamasıyla oynuyorlar, neden ligde 6. sıradalar?

Sorular, Sayılar, Hesaplar...

Hangi takımın hücumu iyi? Hangi takımın savunması? Atılan sayı veya yenen sayı bir takımın savunma veya hücum gücünün değerlendirilmesinde tek başına ne kadar önemli?

Ortalama 85 sayı atan bir takım  ve ortalama 94 sayı atan bir takım var. Bu takımlardan hangisinin skor yapma yeteneği daha iyi? İçgüdüsel olarak hepimiz ikincisi deriz, ama bu her zaman doğru olmayabilir.

Bir takımın gerçek hücum veya defans verimliliğini anlayabilmek için öncelikle o takımın bir maçta ne kadar çok hücum yaptığını anlamak gerekir. Bunun için de "possession" sayısının bulunması gerekir. Bu sayının nasıl bulunacağı ile ilgili yazım burada.

Bir Örnek

O zaman örnek olarak şu iki takımın ligdeki durumuna bakalım. 5'inci haftada karşılaşacak olsunlar.

Takımlar	Maç	Sayı	Sayı/Maç
A	4	325	81.25
B	4	305	76.25

Bu tabloya göre; A, B'ye göre çok daha iyi bir ortalama yakalamış. Bu A, B'den daha iyi hücum ediyor demek olabilir mi? Bilmem, belki... Bilmiyorum çünkü bu takımlarla ilgili çok önemli bir bilgiden yoksunum. Ne mi o? Tabii ki tempo. Bu takımların kaç kere topa sahip olup, kaç kere sayı atma şansı yakaladığını bilmiyorum.

Haydi aynı takımların "possession" bilgisine de bakalım.

Takımlar	Maç	Sayı	Sayı/Maç	POS	POS/Maç
A	4	325	81.25	321	80.25
B	4	305	76.25	280	70

Şimdi işin şekli çok değişti. Çünkü A, bu sayıları 321 "possession"da atmış, B takımı ise 280 "possession"da. A takımı çok hızlı oynadığından daha çok atış yapma fırsatı doğmuş, B ise daha ağır oynamış ve daha az atış yapmış.


Burada ne olacak, A maç başına 80.25 kere "possession" alıyor, B'ye karşı oynadığında da alır, yine 80 sayı civarında atar diyebiliriz. Ama o zaman İddaa'ya yatırdığımız paralar yanar, gider paracıklar. Çünkü iki takımın aynı maçta aldığı "possession"  birbirine eşit veya çok yakındır. Yani o maçta bu iki takım üç aşağı beş yukarı aynı sayıda hücum edecekler demektir. Bu da ellerine geçecek olan hücum fırsatlarının yaklaşık olarak aynı olması demek. Öyleyse, kim hücumlarını daha iyi değerlendiriyorsa ve rakibinin değerlendirmesini engelleyebiliyorsa o galibiyete daha yakın demektir, savunması da yeterince iyiyse daha da kesin konuşabilir, "Galibiyeti alacaktır" diyebiliriz.

Peki hücumları iyi  veya kötü değerlendirmeyi  nasıl hesaplarız?

Hücum Reytingi (ORAT)

 Hesaplamanın iki yolu var. Aslında ikisi de birbirinin aynısı ama birisinde küsuratla daha az uğraşılıyor, o yüzden dünya onu tercih ediyor.

Birinci yol:

   $Possession başına sayı = Atılan Sayı / Possession$

İkinci Yol:

$ORAT = \frac{AtilanSayi}{Possession}x100$

İkinci yol tüm dünyada daha fazla kabul gören yoldur, zaten içinde birinci yolu da barındırır. O yüzden ben de o yolu tercih edeceğim. Hücum reytingi veya hücum verimliliği olarak bilinir, ORAT kısaltması ile de gösterilebilir, bir takımın 100 possessionda attığı ortalama sayıyı tahminleyen bir ölçümdür.

Bu tanım ışığında, yukarıdaki örnekten devam edersek;

Takımlar	Maç	Sayı	Sayı/Maç	POS	POS/Maç	ORAT
A	4	325	81.25	321	80.25	101.2
B	4	305	76.25	280	70	108.9

Görüldüğü gibi B takımının daha az sayı atmasına rağmen, ofansif verimliliği daha yüksek.

Hücum verimliliğinin hangi değerini iyi, hangisini kötü kabul ederiz?

Tamamen takımların içinde oynadıkları lige göre değişir. Ligdeki ortalama neyse, onun üzerinde olmak iyi, altında olmak kötüdür. Hatta aynı ligde iki yıl arasında bile çok büyük farklar olabilir. Bu genellikle, getirilen yeni kurallardan olur. Mesela NBA'de, 2004-2005 sezonunda "Hand-check Rule"(basketbolcuların neredeyse birbirlerini kündelemesinin yasaklanması kuralı) gelmesinden sonra ORtg ortalamasında büyük yükseliş meydana gelmişti, veya 2010 yılında FIBA'nın üçlük çizgisini geriye çekmesi ise tüm dünyada ORAT ortalamasını düşürmüştü. O yüzden genel bir değerlendirmede şu değerin üstü iyidir, şunun altı kötüdür dememiz çok yanlış olur. Ama bu yıl, bu ligde şu değerin üstü iyi veya altı iyi diyebiliriz.


Sadece iki takımı değerlendireceksek, tabi ki yüksek olan iyi demektir.


NBA'den bir örnek,

2003 ve 2004 yılları için sadece ortalamaları vereceğim, ortalamaların çıkarıldığı tablolara kendiniz göz atmak isterseniz buraya tıklayabilirsiniz.

YIL	POS	AST	TO	ORR	DRR	REBR	EFF FG%	TS%	ORAT
2003	107.58	15.03	24.87	28.63	71.35	50.00	47.10	51.61	86.23
2004	107.96	14.97	23.99	28.70	71.33	50.02	48.22	52.94	89.34

Görüldüğü gibi, Hand-check Rule'un gelmesi ile savunmalar nispeten yumuşadığından ORAT artmış. O zaman sorum şu; bu tabloya göre, ORAT'i 87.4 olan takımın hücumu iyi midir? Buna cevap verebilmek için hangi yıl olduğunu bilmek lazım. Eğer 2003'de ise 87.4 iyidir, 2004'de yapılmışsa, lig ortalamasının altındadır ve kötüdür.

Sonuç

Sadece takımların attıkları sayıya bakılarak takımların hücum gücü hakkında kanıya varmak yanıltıcı olabilir. Çünkü bu istatistikler tempoya bağlıdır. Hızlı oynayan ama atış yüzdesi yüksek olmayan bir takım, sadece daha fazla şut attığı için yüksek skorlar yapabilir. Ancak, bu takım rakibine aynı oranda kendi potasına atış yapma şansı da verir. ORAT ise tempodan bağımsızdır ve daha objektif bir değerlendirme yapmamızı sağlar.

Başlıkta değindiğim gibi, bir takım ligde en fazla sayı atan takım olabilir ama rakipleri kadar yüzdeli atamıyorsa, hepsi nafile.

Yani benim İddaa kuponumda param, çok yüksek sayı atana değil; elindeki şansı en yüzdeli şekilde kullanana gider.

Sonuç olarak ORtg ne kadar yüksekse maçı kazanma ihtimaliniz de o kadar artar, ama eğer defansınız rakibinizden kötüyse o zaman işler biraz karışabilir. Onu da ölçebileceğimiz bir istatistiğimiz var. Bir sonraki yazımda, defans verimliliğinden (DRAT) bahsedeceğim. Tabii ki ORAT ile çok ilişkili bir istatistik.

Sevgiler.