Dönemsel ama önemsiz mi?

Mevcut performansını göz önüne aldığımızda Fenerbahçe'nin 4 maçtır gol yememesinin olasılığı nedir? Bu oran çok küçükse, Fenerbahçe'nin defansında bir iyileşme var diyebilir miyiz?
Aykut Kocaman bu durumlar için dönemsel diyor. Bir süre sonra sona ereceğine göre, evet, dönemsel. Peki önemsiz mi? İçinde hiç bilgi barındırmıyor mu? İkisine de hayır, yani önemli ve içinde bilgi barındırıyor. Haydi bir göz atalım ve o bilgiyi oradan çıkartalım.
Fenerbahçenin sezonun başından beri ligde, kupada ve Avrupa liginde maçlara göre yediği goller şunlar:
Tarih
|
EvSahibi
|
Skor
|
Misafir
|
18.07.2012
|
Fenerbahçe
|
1 - 1
|
MTK Budapest
|
21.07.2012
|
Fenerbahçe
|
1 - 1
|
Newcastle United
|
23.07.2012
|
Fenerbahçe
|
0 - 0
|
Dinamo Tbilisi
|
01.08.2012
|
Fenerbahçe
|
1 - 1
|
SC Vaslui
|
08.08.2012
|
SC Vaslui
|
1 - 4
|
Fenerbahçe
|
12.08.2012
|
Galatasaray
|
3 - 2
|
Fenerbahçe
|
18.08.2012
|
Elazığspor
|
1 - 1
|
Fenerbahçe
|
21.08.2012
|
Spartak Moscow
|
2 - 1
|
Fenerbahçe
|
25.08.2012
|
Fenerbahçe
|
3 - 0
|
Gaziantepspor
|
29.08.2012
|
Fenerbahçe
|
1 - 1
|
Spartak Moscow
|
02.09.2012
|
Sivasspor
|
0 - 0
|
Fenerbahçe
|
16.09.2012
|
Fenerbahçe
|
2 - 1
|
Mersin İdman Yurdu
|
20.09.2012
|
Fenerbahçe
|
2 - 2
|
Marseille
|
24.09.2012
|
Fenerbahçe
|
0 - 0
|
Trabzonspor
|
29.09.2012
|
Kasımpaşa
|
2 - 0
|
Fenerbahçe
|
04.10.2012
|
Mönchengladbach
|
2 - 4
|
Fenerbahçe
|
07.10.2012
|
Fenerbahçe
|
3 - 0
|
Beşiktaş
|
20.10.2012
|
Bursaspor
|
1 - 1
|
Fenerbahçe
|
25.10.2012
|
AEL
|
0 - 1
|
Fenerbahçe
|
29.10.2012
|
Fenerbahçe
|
1 - 3
|
Antalyaspor
|
03.11.2012
|
Akhisar Bld.Genç.
|
1 - 2
|
Fenerbahçe
|
08.11.2012
|
Fenerbahçe
|
2 - 0
|
AEL
|
11.11.2012
|
Fenerbahçe
|
2 - 1
|
Orduspor
|
17.11.2012
|
Eskişehirspor
|
1 - 1
|
Fenerbahçe
|
22.11.2012
|
Marseille
|
0 - 1
|
Fenerbahçe
|
25.11.2012
|
Fenerbahçe
|
4 - 1
|
Gençlerbirliği
|
28.11.2012
|
Fenerbahçe
|
1 - 0
|
Pendikspor
|
02.12.2012
|
Kayserispor
|
1 - 1
|
Fenerbahçe
|
06.12.2012
|
Fenerbahçe
|
0 - 3
|
Mönchengladbach
|
09.12.2012
|
Fenerbahçe
|
2 - 1
|
Büyükşehir Bld.
|
12.12.2012
|
Fenerbahçe
|
4 - 0
|
Göztepe
|
16.12.2012
|
Galatasaray
|
2 - 1
|
Fenerbahçe
|
19.12.2012
|
Fenerbahçe
|
2 - 0
|
Sivasspor
|
22.12.2012
|
Fenerbahçe
|
1 - 3
|
Karabükspor
|
08.01.2013
|
Fenerbahçe
|
1 - 1
|
Genk
|
13.01.2013
|
1461 Trabzon
|
0 - 2
|
Fenerbahçe
|
16.01.2013
|
Bursaspor
|
2 - 3
|
Fenerbahçe
|
20.01.2013
|
Fenerbahçe
|
2 - 2
|
Elazığspor
|
23.01.2013
|
Fenerbahçe
|
3 - 0
|
Bursaspor
|
26.01.2013
|
Gaziantepspor
|
1 - 2
|
Fenerbahçe
|
30.01.2013
|
Sivasspor
|
0 - 0
|
Fenerbahçe
|
03.02.2013
|
Fenerbahçe
|
1 - 2
|
Sivasspor
|
10.02.2013
|
Mersin İdman Yurdu
|
0 - 1
|
Fenerbahçe
|
14.02.2013
|
BATE Borisov
|
0 - 0
|
Fenerbahçe
|
17.02.2013
|
Trabzonspor
|
0 - 3
|
Fenerbahçe
|
21.02.2013
|
Fenerbahçe
|
1 - 0
|
BATE Borisov
|
Dikkat ederseniz, son 4 maçta Fenerbahçe kalesinde gol görmemiş.
Poisson Dağılımı
İsteyene biraz da matematik...
Bir maçta atılan, yenen veya toplam gol sayısı bir Poisson sürecine yakınsar. Önümüzdeki günlerde, bununla ilgili daha fazla bilgi vereceğim. (Çok önemli bir bilgi aslında, şimdilik böyle kabul edelim, daha sonra gol tahmini, alt-üst, kazanan - kaybeden ve daha bir sürü şey için kullanacağız). Hatta futbolda meydana gelen bir çok veri dağılımından da o yazımda bahsetmeyi planlıyorum.
Şimdi gelelim hesaplamalara (Hesaplama adımları ilgisini çekmeyenler doğrudan sonuç kısmına geçebilir :) )
Poisson dağılımının genel formülü
e: doğal logaritma tabanı
λ : Ortalama ve standart sapma
Fenerbahçe'nin bir maçta yediği gol ortalaması = Standart Sapma =
λ ~= 1.05 (Son 4 maç hariç)
Bu bilgiye göre, Fenerbahçe'nin bir maçta gol yememe olasılığı:
f(0;1.05)=P(X=0)=1.050e−1.050!=0.35=%35
Fenerbahçe'nin 4 maç üstüste gol yememe olasılığı (yaklaşık olarak):
f(0;1.05∗4)=f(0;4.2)=P(X=0)=4.20e−4.20!=0.015=%1.5
Sonuç

UEFA'da son 16'ya kalındı, kupada en zorlu rakipler elendi, ligde önemli üç deplasmanda galibiyet alındı. Fenerbahçe'de bir canlanma var, birşeyler değişiyor gibi. Özellikle Emre'nin gelmesi takımı daha aktif, daha istekli bir görünüme büründürdü.
Maçlarda genel sorun şuydu, rakipler az geliyordu ama öz geliyordu. Maçın üstünlüğü hep Fenerbahçe'deydi ama olduk, olmadık, kötü goller yeniyordu. Peki şimdi, savunma anlamında bir şeyler değişiyor olabilir mi?
Neticede, Fenerbahçe daha önceki 42 maçta ortalama olarak 1.05 gol yemiş - geçen sezonlara göre yüksek bir ortalama - ancak son 4 maçta hiç gol yememiş. Yukarıda yaptığımız hesaplamalara göre böyle bir olayın olma ihtimali %1.5. Rastgele olması oldukça düşük bir ihtimal ama bu kadar maç yapan bir takım için imkansız değil. Buna göre şu durumlar meydana gelmiş olabilir:
- Fenerbahçe'nin son 4 rakibi de çok zayıftı, Fenerbahçe karşısında gol atma yetenekleri kısıtlıydı, ve bu dört rakip de arka arkaya Fenerbahçe ile karşılaştı.
- Bu kadar çok maç yapan bir takım elbette ki bu süreçte bir dönem gol yemeyecekti.
- Fenerbahçe'nin defansı iyi yolda, gerçekten eskiye göre daha iyi bir performans çiziyorlar.
Bu seçeneklerden hangisinin daha olası olduğu ile ilgili de birçok analiz yapılabilir. Mesela Fenerbahçe'nin önceki rakiplerinin maç başına gol ortalamasına, hücum performansı, şut sayısına bakılabilir. Ama, rakip takımlar ne kadar iyi veya kötü olursa olsun, %1.5 gözlemlenmesi düşük bir olasılık ve benim oyum Fenerbahçe savunmasının iyi yönde gittiğine dair.
Sevgiler.